Sete xoias patrimoniais de Pontecesures entran no catálogo do litoral galego

O concello achega ao inventario cinco casas tradicionais, un cruceiro histórico e o antigo porto fluvial. Cinco destes bens poderían rehabilitarse con novos usos

A Xunta de Galicia incluíu sete bens de valor cultural de Pontecesures no novo Catálogo do Litoral que está en período de información pública ata o 1 de decembro. Aínda que o concello non ten costa marítima, forma parte dos 86 municipios incluídos na Lei de Ordenación e Xestión Integrada do Litoral de Galicia (Loxilga) pola súa proximidade ao Val do Ulla.

As cinco casas da Rúa Víctor García

A maioría dos bens catalogados son edificacións residenciais tradicionais situadas no núcleo de Muelle, no centro do pobo. Destaca especialmente un conxunto de cinco casas na Rúa Víctor García que conservan a tipoloxía arquitectónica tradicional galega.

A Casa da Rúa Novo Núñez 1 é un edificio en esquina que presenta fachadas de cantería de granito visto en ócos e esquinas, encalado en branco ou resto. Construída con cubertas a dúas augas de tella cerámica, esta parcela poligonal está delimitada pola alineación a rúa José Novo Núñez. O seu valor histórico e a súa integración volumétrica no conxunto urbano tradicional de Pontecesures fan dela un exemplo significativo.

Na mesma zona atópanse catro edificacións máis con protección estrutural: as casas dos números 31, 25, 1 e 3 da Rúa Víctor García. A do número 25 é un edificio de estilo ecléctico de finais do século XIX ou inicios do XX, concibida como vila. Presenta fachadas de cantería de granito visto en encadrados de ócos e esquinas, con revocu en branco ou resto.

A do número 31 trátase dunha edificación residencial de tipoloxía tradicional de planta rectangular e tres alturas máis baixocuberta, con fachadas de cantería de granito visto. A do número 1, de finais do século XIX ou comezos do XX, é unha edificación tradicional en esquina de planta cadrangular que chegou a ter uso hoteleiro. Finalmente, a do número 3 é unha edificación residencial tradicional entre medianeiras, de planta cadrangular e tres alturas máis baixocuberta.

Todas estas casas están en estado aceptable de conservación e poderían solicitar cambios de uso compatibles coa súa protección, como vivendas, espazos culturais ou establecementos hostaleiros.

O cruceiro de Calzada

O segundo ben é un cruceiro situado na parroquia de Pontecesures (San Xulián), no lugar de Calzada. Este elemento etnolóxico conta con protección integral, a máis alta das categorías, o que indica o seu excepcional valor cultural. Está clasificado como monumento e atópase en estado aceptable de conservación. Non ten uso actual, pero forma parte da identidade do lugar.

O Porto de Pontecesures: memoria dun pasado mariñeiro

O ben máis singular do catálogo é o Porto de Pontecesures, un xacemento arqueolóxico situado no lugar de Porto de Arriba. Este sitio arqueolóxico está localizado en dominio público marítimo-terrestre e constitúe un testemuño do pasado industrial e comercial do concello, cando o tráfico fluvial no río Ulla era fundamental para a economía local.

Actualmente o porto está en estado desfeito, pero a súa catalogación permitirá impulsar actuacións de investigación, valorización, mantemento e conservación, ademais de posibles reconstrucións excepcionais que respecten os valores patrimoniais do lugar.

Unha oportunidade para o patrimonio local

Dos sete bens catalogados en Pontecesures, cinco pertencen á categoría arquitectónica e poderían ter novos usos no futuro, sempre compatibles coa súa conservación. Isto abre posibilidades de rehabilitación mediante proxectos que respecten os valores que precisamente lles valeron a súa catalogación.

O catálogo forma parte dunha estratexia pioneira da Xunta que identificou 1.582 bens en todo o litoral galego e 174 na comarca de O Salnés. A inclusión no catálogo obriga ao Concello de Pontecesures a incorporar estes bens ao seu planeamento urbanístico e establecer as determinacións específicas para o seu réxime de protección, conservación e uso.

Os cidadáns poden consultar as fichas detalladas de cada ben, con fotografías e información pormenorizada, no Portal de Transparencia da Xunta (transparencia.xunta.gal) e presentar alegacións ata o 1 de decembro.