O padronés Manuel Vidal estivo uns 60 anos traballando dúas pesqueiras de Herbón
Manuel Vidal Lago, veciño de 94 anos de Vista Alegre, na parroquia de Iria-Flavia, en Padrón, é historia viva da ancestral pesca da lamprea no río Ulla ao seu paso por este municipio, nunhas construcións de pedra chamadas pesqueiras que se remontan á época romana e que, polo menos dende 1900, a súa titularidade estivo en mans da familia deste home natural de Herbón.
Manuel Vidal volveu o xoves ás pesqueiras de lamprea das Vellas, situadas debaixo do convento franciscano, para facer a fotografía. El é, ademais, testemuño da época de bonanza da pesca deste peixe tan particular, actividade á que se incorporou ao falecer seu pai en 1948. Dende ese ano, non faltou nunca ata que deixou de ir no 2010, con 79 anos. «Perdín a conta do tempo que fun», di Manuel quen lembra que, «se o río levaba auga e había unha revoltura, había lampreas como as formigas».
Naqueles tempos había moitas capturas, pero tamén furtivos «a montóns», lembra o veciño, que engade que «daquela tamén había moita necesidade e moitos que ían a collelas lampreas eran para comer». Había xornadas de tantas capturas que, nalgunha ocasión, incluso tiveron que levar o chimpín para traelas no remolque, tal e como lembra Olga Vidal, filla de Manuel.
«Antes éramos escravos do río; agora non se pasa o mesmo traballo que antes para pescala; teño botado moitas noites sen durmir por atender as pesqueiras xa que, no medio da noite, había que darlle unha limpeza», rememora o veciño, que traballou boa parte da súa vida na empresa Picusa.
Durante moitos anos coincidiron no río catro pescadores: Juan Lago Suárez, Manuel Vidal Lago, Manuel López Lago e Antonio Rivera Lago. Estes primos descenden do avó que, arredor de 1900, regresou de Cuba con algo de diñeiro e adquiriu a titularidade de dúas das pesqueiras do Ulla ao seu paso por Herbón, As Vellas e Areas. Non obstante, a pesca tradicional remóntase a moito máis atrás no tempo e, segundo ten contado este pescador, existe un título de propiedade do século IX.
Sobre a actual situación que atravesa a pesca de esta especie, cunha caída acentuada das capturas, Manuel Vidal cre que «a lamprea ten que vivir, o que pasa é que non se coida o río como se coidaba antes nin se pasa o mesmo traballo para collela». Se non a hai «será porque xa non cría debido as augas infectadas do que vai para ao río, como deterxentes», opina este pescador, a quen os actuais lampreeiros teñen como un «Deus».
Curiosamente, despois de sesenta anos indo ao río a pescar lamprea, Vidal asegura que «non son moi partidario de comela; gústame pescala e preparala, pero para min é un peixe como outro calquera». Por falta de relevo, a familia de Manuel tivo que vender a súa parte nas pesqueiras, que adquiriu un veciño de Herbón que continúa coa práctica artesanal de pescar lamprea, algo que vai a menos. Xa o viña advertindo o propio Vidal nos últimos anos nos que estivo activo, cando xa comezou o descenso de capturas. El deixou a actividade con pena, pero asegura que «todo ten un principio e un fin. Tiña aquela costume de ir e como non o vas botar de menos?», sinala. Volver ás pesqueiras foi algo que lle emocionou porque foron moitos anos indo e moitas vivencias, que quedan na súa memoria.
O certo é que a pesca tradicional da lamprea nas pesqueiras é un espectáculo digno de contemplar e máis aínda cando os pescadores usaban unha pesada barca de madeira para moverse polo río, como foi o caso de Manuel Vidal. Agora, para poñer en valor as pesqueiras, o Concello de Padrón acaba de sinalizar un ruta pola beira do río Ulla ao seu paso por Herbón e Carcacía.
La Voz de Galicia
