A Fundación Rosalía de Castro de Padrón estrea arquivo informatizado.

aan

A Fundación Rosalía de Castro deu onte un paso de xigante para recuperar a casa-museo da escritora en A Matanza, en Padrón, «do esquecemento e da parálise» na que estaba ata non hai tanto, segundo declarou o presidente da entidade cultural, Anxo Angueira.

E fíxoo co estreno do arquivo informatizado de toda a documentación histórica da fundación, que xa está ao alcance dos investigadores. Para iso, a institución padronesa contou cunha axuda económica de 4.000 euros procedente da Consellería de Cultura. Onte, Anxo Angueira e o secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo, anunciaron a apertura do arquivo, que xa é un espazo aberto a investigación logo de rematar unha primeira fase de organización, descrición e informatización dos fondos da entidade padronesa, que se atopaban nunhas «condicións lamentables», segundo dixo Angueira.

Trátase, na súa maior parte, de fondos documentais, gráficos e mesmo sonoros que datan dende 1970. O presidente da fundación agradeceu a labor da especialista que se encargou de recuperar e informatizar os fondos, Silvia Arca, e dixo que a entidade fará un «esforzo» para que o seu traballo continúe, xa que aínda queda moita documentación por recuperar, conservar e difundir.

No arquivo destaca unha ampla correspondencia, con cartas de Otero Pedrayo, Castelao ou Gala Murguía, entre outros. Mención merece tamén o primeiro libro de actas do Padroado, coa primeira acta do ano 1947. Hai, ademais, fotografías orixinais, sen contar o legado de Xosé Mosquera Pérez.

La Voz de Galicia

Xosé García Lapido conta a historia da asociación cultural O Sacho de Padrón.

Xosé García Lapido reuniu a máis de 300 persoas na presentación do libro O Sacho, un fito na nosa cultura, no que conta a historia da asociación cultural que estivo activa en Padrón e comarca entre os anos 1975 e 1983.

García Lapido, que foi un dos fundadores da entidade, ademais do presidente durante sete anos, di que a «historia do Sacho foi moi bonita» xa que a asociación naceu cun marcado carácter cultural pero acabou traballando en moitos frontes, coma no social, educativo, medioambiental e incluso no laboral, explica.
PUBLICIDAD

Como padronés, este veciño «sempre tiven moi presente» a asociación, pero nunca pensou en publicar nada sobre a mesma, confesa, ata que o animou Anxo Angueira, escritor e presidente da Fundación Rosalía de Castro. A Angueira e a Manuel Lorenzo Baleirón, que tamén estivo na directiva da entidade, Xosé García quérelle agradecer os seus traballos para a corrección lingüística do libro, que se pode atopar a venda en Padrón, Cesures e mesmo nalgunha libraría de Santiago. O Sacho naceu nun ámbito local pero logo tivo alcance máis alá ata o punto que foi das primeiras entidades en reclamar que o día 17 de maio fose un día de festa en Galicia. Xosé García Lapido cre que «todas as reivindicacións que tiña O Sacho entonces son válidas hoxe en día». Lembra que a media de idade dos socios era 18 anos e incluso os había menores, nuns tempos nos que xuntarse máis de tres estaba considerado unha «reunión subversiva».

Xosé García Lapido non sabe se Padrón precisa que O Sacho sexa reiniciado, pero pensa que o concello e a comarca necesita unha entidade cultural -«clámaa a berros»- di- que debería ser, na súa opinión, o Instituto de Estudos Iriense, que editou o libro.

«Padrón precisa de xente interesada na nosa cultura, independentemente de ideoloxías», engade este veciño, que foi concelleiro durante cinco mandatos, algo polo que lle está «moi agradecido» ao pobo padronés.

A publicación do libro coincide co corenta aniversario da creación da asociación cultural.

La Voz de Galicia

Lapido: «O Sacho foi moito máis que unha asociación de defensa da cultura»

xosé g

Xosé García Lapido

Cúmprense 40 anos da fundación da Asociación Cultural O Sacho en Padrón. A entidade que nacía no verán de 1975, nun concepto político e social onde un encontro de máis de tres persoas podía ser cnosiderado ilegal, converteuse en todo un referente na bisbarra do Sar pola súa defensa da cultura e da lingoa galega ao longo de case dez anos. Con motivo desta efeméride, un dos seus fundadores, o padronés Xosé García Lapido, recompila nunha publicación a historia da entidade. O libro leva por título «Historia da Asociación Cultural O Sacho. Un fito na nosa cultura (1975-1983)» editado polo Instituto de Estudos Irienses preséntase hoxe no auditorio ás 20 horas. Según explica o seu autor, O Sacho foi pionero en moitas cousas comezando pola creación de espazos cidadáns, onde os veciños se organizan para defender os seus dereitos. Neste senso lembra os movementos veciñais impulsados dende O Sacho contra os macroproxectos de celulosas que se querían instalar en Brión e nas Brañas de Laíño. Tamén na impartición de cursos de galego na comarca ou creación de certames literarios para nenos. Pero por riba de todo «O Sacho foi algo máis que unha asociación, foi un espazo de liberdade, un xérmolo de ideas en pro da defensa do idioma, da cultura e do país, nun momento que defender eses valores estaba mal visto polas autoridades. Queriamos ser libres podiamos pensar», afirma o autor, engadindo que «hoxe son máis necesarias que entón entidades desta índole».

El Correo Gallego

A correspondencia de Carlos Maside, reunida nun libro.

masid

O pintor de Pontecesures mantivo unha fecunda relación con intelectuais como Seoane, Castelao, García Lorca, Díaz Pardo ou Laxeiro.

Carlos Maside (Pontecesures 1897-Santiago 1958) mantivo, durante toda a súa vida, unha rica e continuada relación epistolar con boa parte da intelectualidade galega do seu tempo, a do exilio e tamén a do chamado «exilio interior», como era o seu caso. Agora, o Consorcio de Santiago e Alvarellos Editora ven de publicar Correspondencia (1928-1958). Cartas inéditas e dispersas. Carlos Maside, un volume que reúne 179 cartas do pintor, case todas inéditas, dende 1928 ata 1958. «Iluminan un período de trinta anos de relación entre amigos e personalidades nacidas arredor de 1900. Na súa lectura quedan reflectidas non só situacións conxunturais moi relevantes, senón tamén a forma de afrontalas e a evolución persoal dos seus protagonistas a medida que cambian as condicións circundantes», sinala a catedrática de Historia María Esther Rodríguez, que reuniu e transcribiu toda a correspondencia que se recolle na publicación, presentada onte no Museo de Pontevedra.

Estas páxinas contan a historia íntima dun tempo e dun país. Reúnen cartas a Luís Seoane, Castelao, Federico García Lorca, Bal y Gay, Otero Pedrayo, Isaac Díaz Pardo, Cunqueiro, Paz Andrade, Fernández del Riego, Laxeiro, Manuel María, Ánxel Fole? Recóllese a correspondencia de ida, e moitas veces tamén a de volta, entre a que destaca o fecundo e prolongado intercambio epistolar con Luís Seoane. A el dirixiu a súa derradeira misiva, o 16 de marzo de 1958.

O volume complétase coa incorporación de fotografías, ilustracións e manuscritos que nunca antes viran a luz.

La Voz de Galicia

Camila y Raquel, subcampeonas de Europa y seguro de vida para España.

Camila Aldana Morison y Raquel Dacosta firmaron ayer un nuevo capítulo en el libro de oro del piragüismo arousano. Porque contados son los palistas que pueden presumir de repetir en el mismo podio de una gran cita internacional dos años consecutivos. Ayer, en las aguas rumanas de Baskov, el dúo de estrellas del Náutico Pontecesures cubría la final del K-2 1.000 Juvenil del Campeonato de Europa de Pista en 3 minutos, 56 segundos y 736 milésimas que les valían no solo la segunda medalla continental de sus currículos, sino la revalorización respecto al bronce cosechado un año atrás en Francia con la conquista el subcampeonato 2015. Solo unas intratables Fruzsina Racskó y Csenge Rekop, que se llevaron el oro para Hungría en 3.54.776, superaron a Morison y Dacosta, capaces de ejecutar a la perfección la estrategia que se habían marcado para llevar su káyak a la gloria. La suya fue ayer la única presea de la delegación española en la primera de las dos jornadas de reparto de medallas del Europeo.

«Sabíamos que era muy difícil ganar a las húngaras», que paleaban en la contigua calle 5, explicaba ayer la cesureña Camila desde Rumanía. «Nosotras íbamos por la calle 4, y por los tiempos de las series de clasificación queríamos ir cerca siempre de las polacas -Justyna Iskrzycka y Paulina Paszek-, que iban por la 3». El bajón de estas últimas en el 400 facilitó las cosas a las arousanas.

Tras una salida muy fuerte, marcando el mejor tiempo en el 250 con 56,48 segundos, las palistas del N. Pontecesures caían al tercer puesto en el medio kilómetros. «En el 500 sabíamos que teníamos que dar un estirón, porque traíamos más floja la segunda mitad del 1.000», continúa Camila. «Y en el 750», al que habían llegado segundas ya a casi 2 segundos de unas húngaras que volaban hacia el oro y con solo 34 milésimas de segundo de ventaja sobre las checas Sofie Kinclova y Sara Schwarzenbachova, «volvimos a dar otro cambio». A pesar de que «en los últimos 100 metros marchábamos muy cansadas» Camila y la boirense Raquel aguantaron el tipo, plata en 3.56,736, por los 3.54,776 de las húngaras y los 3.57,501 de las checas, bronce a costa de unas polacas cuartas en 3.57,829.
Publicidad

Aunque la pareja arousana viajó a Rumanía «a por todas», su objetivo queda cumplido en tanto pretendían «mejorar el resultado del año pasado». De hecho, viendo el nivel, las juveniles de segundo año confiesan su sorpresa por la plata. «En el momento de acabar yo aún no me lo creía. Lo fui asimilando camino del podio, declara Camila. «Por los tiempos de las eliminatorias pensábamos que íbamos más bien a ser terceras. Cuando nos vimos segundas fue una sorpresa», dice Raquel.

Y la fiesta cesureña puede ser todavía mayor si esta mañana, a las 8.50 hora española, Camila da otra alegría a la expedición española en el K-1 500, modalidad olímpica. Con la húngara, croata, serbia y, sobre todo, la danesa como sus rivales señaladas.

«Fue muy emocionante. En el momento de entrar en meta aún no me lo creía»

Bimedallista europea de K-2 1.000

La Voz de Galicia

O Camiño de Santiago a Padrón.

Consérvanse innumerables testemuñas e relatos de peregrinos de distintos países que, dende a Idade Media, seguían unha arraigada tradición: tras visitar en Compostela as reliquias de Santiago, continuaban viaxe cara a Padrón para coñecer a orixe da tradición xacobea, que establece que foi a esta localidade onde chegaron por mar a Galicia os restos do apóstolo arredor do ano 44 despois de Cristo. Posteriormente foi levado nun carro de bois ata Compostela onde sería enterrado no monte Libredón. Neste espazo, é sobre os seus restos mortais, ergueuse a catedral de Santiago. O edificio de estilo románico foi construído entre os anos 1075 e 1211. Ao longo do tempo fixéronse numerosas ampliacións ata chegar ao resultado actual.

Por este motivo, a vila de Padrón é desde a Idade Media o epicentro da Tradición Xacobea, pois ademais de ser, tras Compostela, a segunda meta para moitos peregrinos, é un dos poucos lugares da Península Ibérica onde a tradición sitúa a predicación do apóstolo Santiago, concretamente no monte Santiaguiño entre os anos 34 e 42 da nosa era.

Padrón é, ademais, o punto de partida da última etapa dos peregrinos que seguen o Camiño Portugués a Santiago.

Referencias a Padrón no Codex Calixtinus (S.XII):

O Codex Calixtinus, texto referencial da tradición xacobea, non deixa lugar a dúbidas:

-O primeiro emperador paneuropeo, Carlomagno, viaxou ata Padrón: «despois de ir visitar o sepulcro de Santiago, [Carlomagno) chegou a Padrón sen achar resistencia e cravou unha lanza no mar, dando grazas a Deus e a Santiago por levalo ata alí, ao tempo que dicía que non puidera ir antes». Libro IV.

-Das sete portas de entrada a cidade de Santiago, só unha se cita como de saída e é xusto a de Padrón: «a quinta, Porta Falqueira que leva a Padrón». Libro V.

-O mesmo sucede coas igrexas da cidade. So unha se vincula cun camiño de saída da cidade. ? de novo o padronés: «a sexta, a de Santa susana, virxe, que está á beira do camiño a Padrón». Libro V.

Afonso XI de Castela

O Rei Afonso XI de Castela armouse cabaleiro na Catedral en 1332. De seguido o monarca partiu de Santiago e foi a Padrón en romaría «porque a aquel lugar chegou o corpo de Santiago»

Rodrigo de Luna (S.XV)

O arcebispo compostelán, Rodrigo de Luna, mellora as instalacións do hospital de peregrinos de Padrón. El mesmo explica o motivo: «por canto os fieis cristiáns que con moita devoción visitan cada día nosa igrexa de Santiago, continuando as súas romarías ate a nosa igrexa de Padrón».

Testemuñas de Peregrinos

Temos moitas testemuñas de peregrinos que despois de chegar a Santiago continuaban viaxe cara a Padrón, como especifican nos diarios e relatos que nos deixaron:

-Nompar II, señor de Caumont, 1417. Na súa guía para futuros peregrinos narra: «este é un lugar [Padrón] a onde o Señor Santiago chegou por mar; o corpo e a cabeza chegaron separadas nunha barca de pedra, todo isto sen intervención allea, e eu vin a barca á beira do mar».

-Sebald Ortel, de Nuremberg, Alemaña, 1522: «Partimos de Santiago o día de todos os Santos e ao mediodía e chegamos a Padrón. Foron catro millas».

-Os duques de Nomtpersier, despois de facer a ofrenda ao Apóstolo na Catedral de Santiago, continúan viaxe cara a Padrón para venerar o Pedrón. Chegan o 28 de xullo de 1852.

-O cardeal e arcebispo de Santiago, Martín Herrera, peregrina a Padrón o 28 de xullo de 1902. O motivo puido ser a entrega dunha reliquia á parroquia de Santiago de Padrón. Tamén durante o seu mandato fixéronse obras de acondicionamento do monte Santiaguiño.

-A inglesa Annette Meakin, conta no seu Diario de Viaxe de 1907 que aínda lle explican que «a maioría dos peregrinos, despois de ter cumprido con Santiago, ían a Padrón a ver o lugar a onde o corpo do apóstolo chegara á terra».

-O historiador e eclesiástico Luciano Huidobro y Senra comenta no seu libro Peregrinaciones Jacobeas, publicado en 1948 que «complemento obrigado da visita a Compostela é sempre a de Padrón»

Isto e so un exemplo, pois hai moitas máis referencias relativas a visita dos peregrinos a Padrón,despois de visitar a tumba apostólica en Compostela.

La Voz de Galicia