Falece Francisco Lafuente, home de Ramona Agrasar, traballadora do Concello de Pontecesures.

Aos 53 anos morreu, a bordo do barco de pesca onde traballaba, de xeito repentino, Francisco Lafuente Bodaño, home de Ramona Agrasar Castrelo, traballadora do Concello polos programas de cooperación da consellería de Traballo. O domicilio familiar é o de Carreiras 45.
Está prevista a chegada do cadáver o porto de A Coruña, para ás 20 horas desta tarde.
Descanse en paz.

La lamprea también admite innovación.

El chef José Luis Baleirón muestra una de las lampreas preparada por él en su establecimiento.

La lamprea, a pesar de su tradición milenaria como producto gastronómico, no se queda estancada en el pasado sino que, al margen de las recetas más conocidas, también admite toques de innovación para experimentar con las posibilidades que ofrece sobre el mantel. Así lo demuestra, por ejemplo, el restaurante ??Olivo? de Pontecesures, que este año ha optado por diversificar y ofrecer distintas alternativas para saborear este ciclóstomo, al que parece que el chef José Luis Baleirón ha cogido el punto para evitar que repita y provoque pesadez de estómago.
La lamprea a la bordelesa es la receta más tradicional que se sirve en este establecimiento; elaborada con vino blanco para suavizarla, cebolla, ajo y un toque a canela. Sin que falte el aceite de oliva y el arroz blanco. Pero además, en esta temporada, la carta incluye también empanada gallega de lamprea, que nada tiene que ver con el clásico timbal, sino que es preparada con una masa especial y casera que le otorga un sabor especial. Aún así, la alternativa más novedosa es el risotto de lamprea, que consiste en medallones de este pez a la plancha y bañados con su propia sangre. Por lo que parece, la experiencia ha resultado y, quien la prueba, ya piensa en repetir.

Una de las principales claves de su buen sabor es que se trata siempre de lampreas pescadas por los valeiros de Pontecesures en el río Ulla, y esto se nota, y mucho, a la hora de llevársela a la boca puesto que tiene menos grasa que la de Arbo ­capturada en el río Miño­, su sabor es más pronunciado y su textura, mejor. Este año, además, las piezas pescadas en el Ulla tienen un mayor tamaño que las de 2008. Por alrededor de 60 euros cualquiera puede hacerse con una y prepararse para disfrutar de su característico sabor.

DIARIO DE AROUSA, 17/01/09

As lampreas, miñas santas.

Martes, 13 de xaneiro. Choveu pola noite. Choveu a bategadas fortes que se pasaron todo o tempo escuro a bater contra a ventá. Fixérono de xeito que me recordou ó cura do relato aquel que tanto prodigou o finado do Casares. Tódalas noites aparecían abertas as billas das duchas da casa de exercicios. Establecida unha quenda de espreita e atenta esculca de paseantes nouturnos, caza ó axexo, se diría, deron co culpable. Era un cura velliño que aduceu na súa defensa o moito gusto que lle daba escoitar cair a auga contra a porcelá das duchas. Ah, qué xente.

Ese mencer eu ouvía chover e non é que me disgustara, pero tampouco brincaba de ledicia: a choiva tornárame do sono prá vixilia. Así que din en pensar que, auga tanta serviría, cando menos, pra que por fin subiran as lampreas polo Ulla, miñas santas. Non se consola o que non quere. Era o serdía do 13 do mes hoxe xa mediado; martes pasado, como xa advertín de entrada.

Unha vez esperto, erguinme (qué fai un home só nunha cama grande) e púxenme ó que me poño sempre: a ler os xornais, a ler a Internet e mailo correo electrónico e logo a contestalo. De seguido púxenme a lles escribir a vostedes estes lerios cos que aburro a uns; deleito a outros; entreteño a non poucos e fago sair correndo coido que a outros tantos. Con todo déronme as dúas. Polo medio baixara ferver unha coliflor e desconxelar uns toros de pescada. E nestas que me chaman. Oes, que xa hai lamprea no Carretas. Pra aí vou, respondín cantando. Baixei, apaguei o lume e marchei camiño dese restaurán que é como a miña casa.

Este ano houbo empate. Como xa saben, cando menos como xa saben os máis vellos visitantes deste recuncho do xornal, ano tras ano, veño competindo co doutor Barreiro, Don Francisco (Francis Clay, M.D. dito en inglés que, como ven, queda moi fino) a ver quén a proba antes; é dicir, convertímola nun «campanu». Este ano houbo empate. Pero poderíase dicir que tamén houbo amaño, que o partido foi obxecto dun tongo coma unha catedral de grande. Xantamos os dous xuntos, chantados á mesma mesa; en fin, unha gozada.

E a lamprea, qué? Pois de carnes pretas e ben bragada, moi ben bragada. Nunca lamprea con míllaras tan saborosas e apretadas comera eu na miña vida, o prebe no seu punto, o pan frito sequiño e churruscante, o arroz no seu lugar descanso. ?ltimamente non mesturo féculas con proteinas. Menú disociativo dinlle a iso. ? moi san e serve de disculpa a fin de tomar un toro máis da lampreiña amante que subeu o Ulla pra acabar nunha cazola do Carretas. Moi ben tratada pola man sabia de Lolita, iso sí e por outra parte.

Artículo de Alfredo Conde. EL CORREO GALLEGO, 17 de xaneiro de 2009

Las primeras lampreas del Ulla, en la cazuela.

Las primeras lampreas pescadas en el río Ulla fueron degustadas en sendas cenas que tuvieron lugar en los restaurantes Santiaguiño de Padrón, que regenta Ángel Rodríguez, y Farrucán de A Ponte, a cuyo timón se encuentra Manuel Losas. En la primera de las comilonas estuvieron presentes, entre otros, el restaurador compostelano Manuel García, del restaurante Don Quijote; el industrial Constantino Taibo, Pancho García Piccoli o Luis Pousa. A la mesa de la segunda de las lampreadas comparecieron, junto a otros, los doctores Ángel Lucas y Ramón G. Campaña; los empresarios Carlos Mosquera y Manuel Mejuto; el abogado David García Sexto, los administrativos Salvador Forján y Manuel Torrente, y el farmacéutico y analista Arturo Reboyras. Como ninguno de los comensales repitió en ambos acontecimientos gastronómicos no se puede dilucidar cuales estaban mejor pero por la cara de todos ellos se deduce que tanto Ángel Rodríguez como Manolo Losas cumplieron sobradamente y los campanus lampreiros del Ulla pasaron con nota el examen culinario. Así que ya saben. Lampreas hay aunque algunos no las encuentran y si quieren degustarlas como dios manda siempre pueden visitar estos dos restaurantes de Padrón. Que les aproveche, hermanos.

EL CORREO GALLEGO, 13/01/09

O Ulla non leva auga para capturar a lamprea nas pesqueiras.

A tempada de captura no tramo de Padrón comezou o luns pero o baixo caudal non lle permite aos pescadores moverse polo río para traballar nas primeiras pesqueiras

A tempada de pesca da lamprea no Ulla ao seu paso polo concello de Padrón, arrancou o pasado luns, aínda que con máis pena que alegría. Por iso, aqueles que gusten do prezado peixe sacado de forma artesanal das augas á altura de Herbón deberán agardar a que veñan mellores tempos ou, alomenos, máis chuviosos. Ao igual que ocorrera o ano pasado, o río non leva caudal de auga, nin tan sequera o suficiente como para que os pescadores poidan moverse coa pesada barca de madeira que usan para botar e levantar as redes artesanais.
Deste modo, deben agardar a horas de subida do caudal (alomenos un metro) para poder colocar e sacar as redes nas pesqueiras denominadas Areas, as primeiras abertas no tramo do Ulla en Padrón. «Outro ano ruín», dicía onte un dos pescadores máis novos. Entre os máis experimentados están Manuel Vidal Lago, de 77 anos, e Juan Lago Suárez, de 74, que lembran que «fai falla moita auga para encher o río» e, por tanto, poder pescar lamprea coma noutros anos.
Para iso, ten que chover moito e durante moito tempo, engaden. «A choiva vémola na televisión, pero non sabemos para onde vai», conta Juan Lago. Manuel Vidal lembra, pola súa banda, que «no sur si houbo enchentes pero aquí nada» polo que teme que a tempada que acaba de comezar sexa «mala» e, ao igual que a anterior, «sacaremos para os gastos e acabouse». Pero como di o propio Manuel, «a natureza manda e non hai que facerlle».
O baixo caudal do río a estas alturas mesmo desanima a máis dun ata o punto de que «sácache as ganas de vir ao sitio», di un dos pescadores máis novos do grupo. Non obstante, os dous de máis idade recoñecen que despois de máis de medio século practicando a pesca artesanal da lamprea, xa «é máis unha afección ca outra cousa», tendo en conta que ningún deles é profesional.
Á espera
Á vista da situación, os pescadores, todos eles veciños da zona de Herbón, agardan as horas de máis auga no río resgardados na vella casiña de pedra levantada a beira do río, na que acenden unha boa fogueira para escorrentar o frío, como así fixeron onte pola mañá. Á porta da construción, Juan Lago lembra que «xa vin chegar a auga do río ata aquí mesmo», en alusión á cabana. Mentres, o seu primo Manuel Vidal conta que bastantes anos atrás, a carón do río catro ou cinco mulleres cargaban as lampreas que ían sacando do Ulla, preto dun cento en cada xornada, para ir a vendelas as prazas. Pero eses foron mellores tempos, que estes pescadores de lamprea veteranos xa ven afastados.
Manuel e Juan son familia descendente dos irmáns dos que arranca a maior parte da titularidade de explotación das pesqueiras, nas que tamén hai «partes máis pequenas» o que condiciona o reparto das capturas, cando as hai . Non é o caso agora, cando os pescadores tamén falan do «cambio do tempo» para explicar como atopan o Ulla nestes días de xaneiro. E, como se teme un deles, «o tempo non cambia nin para Deus».

LA VOZ DE GALICIA, 09/01/09

«Non houbo treboadas nin choiva como para abrir as fontes» din nas pesqueiras.

Pese a que o Ulla leva moi pouca auga, aos pescadores de máis idade non lles falta a ilusión por ir ao río cada tarde a botar as redes e cada mañá a levantalas. «Hai que estar as maduras e as verdes», explica Manuel Vidal. Polo de agora, debido ao escaso caudal, só botan tres das 17 redes que se poden estender nos 11 ocos que forman as pesqueiras de Areas, nas que poden traballar ata o 30 de marzo. A partir do primeiro luns de febreiro e ata o 30 de abril, a pesca trasládase ás pesqueiras de As Vellas, O Canal e A Trapa, ubicadas por esa orde no río, todas no tramo de Herbón. Nas de Areas, os pescadores botan as redes nos buratos do medio do río, o tramo con máis auga, e aínda así algunha delas queda pendurada no aire. «Parecen bandeiras», di un deles. Antes do comezo de cada tempada, os pescadores cumpren co ritual de reparar «un pouquiño» os aparellos artesanais de pesca, dende as redes aos ferros e mesmo a barca de madeira. Asemade, piden permiso a Augas de Galicia para arranxar as pesqueiras do río. Agora, agardan que o tempo cambie e que chova o que non choveu ata o de agora de modo que, recordan, «non houbo treboadas nin abriron as fontes de auga».

LA VOZ DE GALICIA, 09/01/09