A lamprea xa chegou a Herbón.

Manuel Vidal, Antonio Rivera y Severino López, de izquierda a derecha, hacen el recuento de las lampreas capturadas el viernes.

Os pescadores de Padrón comezaron a tempada nas primeiras pesqueiras do Ulla ao seu paso polo concello, aínda que o gran caudal do río non lles permite traballar ben

A tempada da pesca da lamprea nas pesqueiras de Herbón, no concello de Padrón, arrancou o pasado día 4 aínda que, polo de agora, os pescadores non poden botar todas as redes debido ao elevado caudal do río Ulla. Manuel Vidal Lago, de 79 anos; Pepe Lago Suárez, de 75; Manuel López Lago, de 56 e Antonio Rivera Lago, de 43, xunto con Severino López Vidal, de 45, son os cinco homes que de luns a venres se soben a unha barca de madeira para ir a botar as redes das pesqueiras, antes das oito da tarde, para levantalas as 8 da mañá.
Os dous primeiros días de pesca non capturaron nada pero ao terceiro xa levantaron dez lampreas, que o venres foron 19 e, por certo, xeitosas. Polo de agora, non poden botar as redes nos dezanove ocos que hai no río nas pesqueiras chamadas Areas, as primeiras do Ulla ao seu paso por Herbón, debido ao gran caudal que aínda leva o río despois de dous meses de intensas choivas.
«O río aínda está bravo, está traballoso para a pesca da lamprea», explica Manuel Vidal. Este veciño da parroquia de Herbón leva dende o ano 1952 indo ao Ulla mentres que o seu primo Pepe Lago cumpre este ano medio século como lampreeiro. Os catro pescadores teñen o apelido do avó, Lago, que no ano 1900 adquiriu as pesqueiras de Herbón que aínda hoxe traballan os seus descendentes, pese a idade de dous deles. Non obstante, cando están no río, en plena faena, coas mangas remangadas, ninguén se acorda dos máis de 70 anos que teñen Manuel Vidal e Pepe Lago.
Noite
A pesares do frío destes días, os lampreeiros acoden puntuais a súa cita co río, pola tarde para botar as redes antes de que veña a noite. E polas mañás agardan a que abra o día para meterse no Ulla e fano na pequena cabana situada nunha das beiras, nas que prenden unha fogueira para quentarse. Dende o comezo da campaña, o pasado luns, o nivel de auga do río xa descendeu en máis dun metro polo que os pescadores confían en que nuns días poderán botar as redes de todas as pesqueiras e, con iso, traballar ao cen por cen. «Hai redes sen armar e pérdese de coller lamprea», conta Manuel Vidal que cre que, de seguir así o tempo, o Ulla baixará de caudal en poucos días e poderán traballar con normalidade.
A pesca artesán que practican estes homes de Herbón é todo un espectáculo digno de ver e máis se se ten en conta a idade de dous deles. Métense no río coa barca de madeira que suxeitan cunha corda a un árbore para evitar un desgusto debido a forte corrente do Ulla e, aínda así, as veces son empuxados metros cara adiante. De feito, para botar e levantar as redes aproveitan as mareas de modo que estas serven para contrarrestar a forza das correntes fluviais.
«Agora xa non se fan tantas animaladas como antes», explican os pescadores en alusión aos tempos nos que se movían con máis soltura polo río. «Os anos pasan e imos a menos», di un deles. En canto ao relevo para esta actividade artesanal, todos o teñen claro: «isto cerra a porta», xa que cren que os que veñen detrás no van a ir ao río. De feito, os pescadores de máis idade xa pensaron máis dunha vez en retirarse desta ocupación pero é algo que lles tira moito, tal e como recoñecen.
As primeiras lampreas das pesqueiras de Herbón van, normalmente, para os restaurantes da zona aínda que os pescadores consideran que non se están pagando ao prezo que merecen, tendo en conta o traballo que supón a súa pesca, moito máis traballosa que no tramo anterior, o de Cesures, onde os pescadores usan o método do buitrón.
Marzo
Nas pesqueiras de Areas, poderán traballar ata o 30 de marzo mentres que nas seguintes, chamadas As Vellas, poderán facelo entre o 1 de febreiro e o 30 de abril. En Herbón están, ademais, as pesqueiras de O Plateado, que xa non se traballan, e O Canal, estas últimas xunto ao convento franciscano, e A Trapa. Na parroquia de Carcacía tamén hai pesqueiras.
En Herbón, ao río van cada día catro pescadores que teñen parte nas pesqueiras de Areas e As Vellas, ademais dunha quinta persoa que lles axuda, Severino López, pero no reparto das lampreas capturadas entran máis persoas xa que as pesqueiras son propiedade de varios familiares, que as herdaron dos seus antepasados.
A pesca da lamprea no río Ulla ao seu paso polas terras de Herbón é un indicador máis da riqueza desta zona de Padrón, que cultiva ademais o xa famoso pemento.

LA VOZ DE GALICIA, 10/01/10

O padronés Xosé R. Bustelo: “Os gobernantes pensan que a ciencia é un luxo innecesario”

Entrevista | Xosé R. Bustelo

Director da unidade de xenómica e proteómica do centro de investigación do cancro de salamanca
O equipo do investigador galego vén de descubrir unha nova ruta biolóxica clave no desenvolvemento da hipertensión

Leva media vida investigando contra o cancro, pero os seus últimos catro anos de traballo centráronse no estudo dunha familia de proteínas (Vav) cuxa ausencia provoca hipertensión. E agora tamén vén de descubrir unha nova e descoñecida ruta biolóxica que explica o porqué, co que se abre unha prometedora vía para o deseño de terapias máis innovadoras e eficaces para tratar a hipertensión. O biólogo molecular Xosé R. Bustelo (Padrón, 1962) traballou durante dez anos en Estados Unidos, a metade do tempo en Princetown e a outra en Long Island, ata que o ficharon no Centro de Investigación do Cancro de Salamanca, un dos institutos de excelencia da área en España. Dende hai un decenio é o director da Unidade de Xenómica e Proteómica da institución e agora tamén coordina o Programa Nacional de Xenómica, Proteómica e Bioinformática da Rede Española de Centros do Cancro.
-¿Como chegou a facer as descubertas sobre hipertensión cando traballaba no cancro?
-Non é raro. O que facemos para ver se unha proteína pode servir como diana terapéutica contra o cancro é ver se a súa inhibición pode ter un efecto colateral no organismo. E así foi como descubrimos en ratos que a inhibición das proteínas Vav tiña como efecto colateral o desenvolvemento da hipertensión.
-¿E que supón a maiores a descuberta da nova ruta biolóxica clave na hipertensión?
-Antes sabíamos que cando faltaba a proteína había máis presión arterial, e agora sabemos por qué. Descubrimos unha nova ruta de sinalización que regula cando os vasos sanguíneos se contraen e se dilatan.
-¿Que queda agora?
-Xa temos tódolos axentes implicados no proceso, polo que as próximas etapas pasan por identificar cales destes axentes se poden utilizar como dianas farmacolóxicas, que proteínas son útiles para manipular farmacoloxicamente. Logo aínda hai que atopar inhibidores que poidan bloquear a función destas proteínas. Estamos moi contentos do que temos feito, porque nós somos uns recén chegados ao campo cardiovascular.
-¿Ábrese entón unha vía prometedora para o tratamento da hipertensión?
-Si, abrimos novas portas, aínda que estamos falando de que os resultados non se verán ata medio ou longo prazo. Pódese abrir un abanico de dianas terapéuticas cas que se poidan deseñar novos fármacos e terapias para tratar a enfermidade.
-¿O recorte na redución dos presupostos en ciencia pode afectar ao seu traballo?
-Nós aínda non temos problemas, pero sempre se nota. Pero o que parece claro é que a única forma de avanzar está na investigación, e isto non se pode cortar. ? unha pena, porque España nestes últimos anos estaba a dar pasos importantes en investigación e non se debía interromper esa tendencia. Pero é algo crónico de aquí. Noutros países, por exemplo Alemania, non van ter recortes en investigación por culpa da crise, porque saben que a forma de saír dela é a I+D.
-¿Por qué di que é un problema crónico en España?
-Da a idea de que os gobernantes pensan que a ciencia é un luxo innecesario do que se pode prescindir, cando é unha ferramenta fundamental para avanzar.

LA VOZ DE GALICIA, 10/01/10

“En Galicia non se está a investir en infraestruturas científicas”

O científico padronés Xose R. Bustelo analiza a situación da ciencia en Galicia:
-Non se está a investir en novas infraestruturas científicas, en novos centros. Os grupos que son bos son os mesmos de sempre, pero non se aporta savia nova porque non existen grandes centros de investigación que sirvan de polo de atracción para atraer a nova xente.
-Pero si están previstos novos centros.
-¿Canto tempo se ven a falar, por exemplo, do Centro de Ciencias e Tecnoloxías da Vida? Fai cinco ou seis anos e aínda non se puxo a primeira pedra. Se non se fixeron cando había cartos, non sei agora. Ao final son trens que pasan, porque se non tes centros os rapaces de aquí tamén márchanse fóra e logo non volven. En España hai cada vez máis competitividade en ciencia e aquí estamos perdendo un tempo precioso.
-¿Falta visión estratéxica?
-A ciencia si debería ser estratéxica e de emerxencia nacional. O AVE non é o principal para o desenvolvemento dun país, senón o seu desenvolvemento científico.

LA VOZ DE GALICIA, 10/01/10

O auga neve e o frío obriga a suspender a xornada de xogos das festas de Carreiras.

Ás 16 horas de hoxe, 10 de xaneiro, estaba previsto que os rapaces comezaran a disfrutar dos xogos instalados por Diverneno na carpa do campo da festa, dentro das Festas da Raíña dos Anxos de Carreiras.
Como a tarde era moi fría (uns 2ºC) e incluso caía auga neve, a comisión decidiu suspender a xornada para os rapaces. Estase a barallar a posibilidade que os xogos sexan instalados o vindeiro domingo, 17 de xaneiro no mesmo lugar.